Św. Ireneusza, św. Prokopa

Kalendarz Świętych
Ostatni termin: 2022-03-25

Zwiastowanie Pańskie

Dzisiejsza uroczystość przypomina nam o tym wielkim zdarzeniu, od którego rozpoczęła się nowa era w dziejach ludzkości. Archanioł Gabriel przyszedł do Maryi, niewiasty z Nazaretu, by zwiastować Jej, że to na Niej spełnią się obietnice proroków, a Jej Syn, którego pocznie w cudowny i dziewiczy sposób za sprawą Ducha Świętego, będzie Synem samego Boga. Fakt, że uroczystość ta przypada często w trakcie Wielkiego Postu uzmysławia nam, że tajemnica Wcielenia jest nierozerwalnie związana z tajemnicą śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.

 Początki tej uroczystości są nadal przedmiotem dociekań. Najprawdopodobniej nie została ona wprowadzona jakimś formalnym dekretem władzy kościelnej, ale wyrosła z refleksji nad wydarzeniem tak szczegółowo przedstawionym na kartach Ewangelii. Uroczystość Zwiastowania zaczął najpierw wprowadzać Kościół Wschodni już od wieku V. Na Zachodzie przyjęło się to święto od czasów papieża św. Grzegorza Wielkiego (+ 604). Najstarszym świadectwem tego święta na Wschodzie jest homilia Abrahama z Efezu, wygłoszona najprawdopodobniej w Konstantynopolu między 530 a 550 r. Święto w Konstantynopolu potwierdzone jest w VI w., w Antiochii pod koniec VI w., w Jerozolimie w I połowie VII w. Na Zachodzie natomiast potwierdzenie znajdujemy w VII w. (Rzym i Hiszpania). W swoich początkach uroczystość ta miała wysoką rangę, gdyż była uważana za święto Pańskie. Akcentowano nie tyle moment zwiastowania, co wcielenia się Chrystusa Pana, czyli pierwszy akt Jego przyjścia na ziemię i rozpoczęcia dzieła naszego zbawienia. Tak jest i dotąd. Z czasem lud nadał temu świętu charakter maryjny, pierwszą osobą czyniąc Maryję jako "błogosławioną między niewiastami", wybraną w planach Boga na Matkę Zbawiciela rodzaju ludzkiego. Liber Pontificalis papieża św. Sergiusza I (687-701) poleca, aby w święto Zwiastowania, podobnie jak w święto Ofiarowania Pana Jezusa, Narodzenia i Zaśnięcia Maryi wychodziła procesja z litanią z kościoła św. Hadriana do bazyliki Matki Bożej Większej. O święcie Zwiastowania wspominają synody w Toledo (656) i w Trullo (692). We Francji na ten dzień była przeznaczona osobna, bardzo piękna procesja.

 Wiadomo także, że już w IV wieku w Nazarecie powstała bazylika Zwiastowania. Wystawił ją bogacz żydowski, Józef z Tyberiady, który przeszedł na chrześcijaństwo. Wybudował on kościół na miejscu, gdzie według podania miał stać domek Świętej Rodziny. W roku 570 nawiedza tę bazylikę i opisuje pielgrzym, Antoni z Piacenzy. Przetrwała ona do wieku XI. Krzyżowcy na jej miejscu wystawili o wiele większą i bardziej okazałą. Ta z kolei przetrwała aż do roku 1955, kiedy to franciszkanie wystawili nową, obecnie istniejącą świątynię. W odległości ok. 200 metrów od niej znajduje się kościół św. Józefa. W wieku VI stał na tym miejscu kościół Matki Bożej Karmiącej. W pobliżu niego znajduje się także synagoga, zbudowana na miejscu tej, w której Chrystus często przebywał i nauczał. Pamiątką najpewniejszą z czasów Maryi jest jej studnia, jedyna zresztą w Nazarecie. Na tym miejscu stał kiedyś kościół poświęcony świętemu archaniołowi Gabrielowi. Zwiastowanie - Fra Angelico Nie mamy także pewności, dlaczego na obchód tajemnicy Zwiastowania wybrano właśnie dzisiejszy dzień. Najczęściej podaje się wyjaśnienie wiążące 25 marca z dniem, w którym celebrujemy Narodzenie Pańskie - 25 grudnia, a zatem datami, które dzieli dokładnie 9 miesięcy. Współcześni badacze genezy święta Zwiastowania wykluczają jednak ten element. Chrześcijanie pierwszych wieków przywiązywali wielką wagę do ostatnich dni marca i początku kwietnia. Związane to było z datą 14 Nizan w Starym Testamencie - ze świętem Paschy. Prawdopodobnie dlatego właśnie w ostatnich dniach marca wspominano moment Zwiastowania - początku Życia, które przez mękę, śmierć i z martwych powstanie odnowiło wszechświat.

 Powszechnie posługujemy się dwiema modlitwami, które upamiętniają moment Zwiastowania. Są to "Zdrowaś Maryjo" i "Anioł Pański".

Święty Prokop, prezbiter

O Prokopie zachowało się dosyć sporo źródeł średniowiecznych, co świadczy, że kiedyś kult jego był o wiele żywszy. Do naszych czasów zachowały się Żywot mniejszy z wieku XII i Żywot większy z wieku XIV. Niestety, dawne żywoty nie akcentowały danych biograficznych, ale ascetyczne. Dlatego faktycznie o Świętym historia przekazała nam bardzo skąpe informacje. Prokop urodził się zapewne w pierwszych latach wieku XI, gdy u nas panował Bolesław Chrobry. Miejscem jego urodzin była Chotounia, niedaleko Kourim (Czechy). Wiemy o nim tylko tyle, że był kapłanem diecezjalnym. W Czechach panował wówczas powszechny zwyczaj, że kapłani katoliccy żenili się. Miał więc Prokop żonę i dzieci. Jeden z jego synów, Emmeran, został opatem w Sazawie. Opactwo benedyktyńskie w tym mieście miał ufundować sam Prokop. Nie wiemy, w jakich okolicznościach zapoznał się z obrządkiem wschodnim, który do Moraw i Czech wprowadzili święci Cyryl i Metody (w. IX). Zapewne istniały w Czechach jeszcze jakieś jego ślady. Prokop miał przejść na ten obrządek lub może nawet w nim się urodził. Według podania udał się na Ruś i stamtąd przywiózł księgi liturgiczne, pisane cyrylicą w języku słowiańskim. Klasztor w Sazawie, który założył, miał pielęgnować ten obrządek. Prokop cieszył się poparciem książąt czeskich: Oldrzycha i Brzetysława I. Zamieszkał w pobliżu opactwa jako pustelnik. Zmarł 25 marca, w uroczystość Zwiastowania, w 1053 roku.

 Po śmierci Prokopa klasztor w Sazawie został podporządkowany łacińskiemu opactwu benedyktynów w Brzewnowie. Obrządek słowiański w nim zlikwidowano. Kult Prokopa pozostał. Zatwierdził go też urzędowo papież Innocenty III w 1204 roku, a potwierdził papież Pius VII w 1804 roku. Śmiertelne szczątki Prokopa przeniesiono w roku 1588 do Pragi i umieszczono je w kościele Wszystkich Świętych. Kiedy w późniejszym średniowieczu w okolicach Sazawy rozwinął się przemysł górniczy, Prokop został patronem tamtejszych górników.

 

 

 

Wspierane przez iCagenda

Stowarzyszenie
CENTRUM OCHOTNIKÓW CIERPIENIA
Archidiecezji Gdańskiej
Ul. Wojska Polskiego 37, 83-000 Pruszcz Gdański

www.cocgdansk.pl   e-mail: biuro(a)cocgdansk.pl 
BANK SPÓŁDZIELCZY PRUSZCZ GDAŃSKI
40 8335 0003 0118 0253 2000 0001
Administracja strony: admin(a)cocgdansk.pl