Św. Maria, św. Hugona

Święta Maria Egipcjanka, pustelnica

Imię Marii Egipcjanki było niegdyś głośne na Wschodzie. Pisali o niej św. Cyryl Aleksandryjski (+ 444), św. Zozym (w. VI) i św. Sofroniusz (+ 638). Niestety, opisując jej życie pokutne, nie podali bliższych danych biograficznych. Kiedy miała zaledwie 12 lat, uciekła z domu rodzinnego i udała się do Aleksandrii, aby tam wieść życie rozpustne. Przez 17 lat uwodziła mężczyzn, nie dla zarobku, ale dla zaspokojenia swojej żądzy. Pewnego dnia udała się wraz z pielgrzymami egipskimi do Jerozolimy. Kiedy statek przywiózł pątników do Ziemi Świętej, Maria i tam kontynuowała swoje grzeszne życie. Przyszła jednak godzina opamiętania. W uroczystość Znalezienia Krzyża Świętego udała się do Jerozolimy, by przypatrzeć się obrzędom kościelnym. Kiedy zamierzała wejść do bazyliki Grobu Pańskiego, została jakąś niewytłumaczalną siłą odepchnięta. Miało się to powtórzyć kilka razy. Przerażona, ujrzała nad wejściem do bazyliki wizerunek Matki Bożej. Wtedy zawołała: "Matko miłosierdzia! Skoro odrzuca mnie Twój Syn, Ty mnie nie odrzucaj! Pozwól mi ujrzeć drzewo, na którym dokonało się także moje zbawienie". Usłyszała wtedy wewnętrzny nakaz, by iść na pustynię, nad rzekę Jordan i tam spędzić na pokucie resztę swojego życia. Przyrzekła to uczynić - i odtąd bez żadnej przeszkody mogła wejść do bazyliki, by uczestniczyć w nabożeństwie. Żywoty Świętej nie podają, ile lat Maria Egipcjanka spędziła na pokucie nad Jordanem. Miał ją przypadkowo odnaleźć kapłan, św. Zozym, który przyniósł jej po odbytej spowiedzi Komunię świętą. Zawołała wówczas słowami starca Symeona: "Teraz, o Władco, pozwól odejść służebnicy Twojej w pokoju według słowa Twego, bo oczy moje ujrzały Twoje zbawienie" (por. Łk 2, 29-30). Kiedy Zozym przyszedł do niej na drugi rok, by pokrzepić ją Ciałem Pańskim, Maria już nie żyła. Legenda głosi, że podobnie jak ciało św. Pawła Pustelnika pochowały w ziemi lwy, tak i Marii miały tę przysługę wyświadczyć. Ikonografia upodobała sobie naszą Świętą. Jej wizerunki utrwalili na płótnie artyści tej klasy, co: Tintoretto, Ribera, Hans Memling i inni. Św. Maria Egipcjanka jest patronką nawróconych jawnogrzesznic i rozpustnic.

Święty Hugo, biskup

Hugo urodził się w 1053 r. we Francji w rodzinie książęcej. Miał tak pobożnego ojca, że ten po zabezpieczeniu bytu swoim dzieciom wstąpił do surowego zakonu kartuzów. Hugo, oddany do szkoły katedralnej w Valance, nie dawał swoim uboższym kolegom poznać swojego pochodzenia. Był dla wszystkich uczynny i życzliwy. Budował również kolegów niezwykłą pobożnością. Musiało to zwrócić uwagę nauczycieli, którymi byli miejscowi kanonicy, i biskupa. Kiedy Hugo ukończył studia, biskup mianował go kanonikiem katedry. Wziął go też ze sobą na synod do Awinionu. Właśnie wakowało biskupstwo w Grenoble. Hugona wybrano na pasterza tej diecezji. Arcybiskup Lyonu zatwierdził wybór i osobiście udzielił Hugonowi sakry biskupiej (1080). Hugo miał wtedy zaledwie 27 lat. Okazał się jednak dojrzały, tak w cnocie, jak i w sztuce rządzenia. Rychło też pozyskał sobie zaufanie wiernych i miejscowego duchowieństwa. Wprowadził reformy, porządkujące życie w podległej mu diecezji. Nakłonił wielu kapłanów do oddalenia żon i dzieci po zabezpieczeniu dla nich koniecznych środków do życia, a opornych deponował. Ze swoimi kanonikami prowadził życie wspólne, jak w zakonie. Sam popierał zakony; wśród nich szczególnie troskliwą opieką otoczył nowo powstały w jego diecezji zakon kartuzów, najsurowszy z dotychczasowych, założony przez św. Brunona (+ 1101). Św. Robertowi (+ 1110) dopomagał w reformie benedyktynów i w założeniu nowej zakonnej rodziny - cystersów. Żył w wielkiej przyjaźni także ze św. Bernardem z Clairvaux (+ 1153). Swoimi poczynaniami Hugo naraził się królom francuskim: Henrykowi IV i Henrykowi V, którzy rościli sobie pretensje do "opieki" nad Kościołem. Musiał także stoczyć walkę z metropolitą arcybiskupem Vienny, późniejszym papieżem Kalikstem II, który przywłaszczył sobie część dóbr przynależnych do diecezji Grenoble. Hugo odwołał się więc do papieża, bł. Urbana II, który na synodzie w Piacenza, a potem w Clermont-Ferrand (1095) nakazał zwrot zajętych bezprawnie posiadłości. Na Soborze Laterańskim I w roku 1123 Hugo wystąpił odważnie przeciwko królowi Henrykowi V w obronie praw Kościoła. Od księżnej Matyldy Hugo uzyskał dla Grenoble przywilej "wobec miasta". Jako "prezydent" miasta, zajął się nim, doprowadzając go do prawdziwej świetności. Zbudował kamienny most, założył rynek dla kupna i sprzedaży towarów, wystawił trzy szpitale (dla mężczyzn, kobiet i dla trędowatych), odnowił katedrę i szereg kościołów w mieście, ufundował wiele klasztorów w diecezji, innym dopomógł w rozwoju.

 Przez cały okres posługi pasterskiej pragnął podjąć życie zakonne. Daremnie jednak błagał tak swojego metropolitę, jak i papieży o zwolnienie go z obowiązków pasterza diecezji. Dopiero papież Innocenty II dał mu upragnione zwolnienie w roku 1132, gdy Hugo miał 79 lat. Tak więc dopiero po 45 latach rządów Hugo mógł spełnić swoje marzenia. Udał się do Wielkiej Kartuzji (La Grande Chartreuse), w pobliżu Grenoble, którą uposażył dla św. Brunona. Nie było mu jednak dane cieszyć się tam długim pobytem. Zmarł na rękach ukochanych mnichów i wśród ich modlitw 1 kwietnia 1132 roku. Przez całe życie Hugo zmagał się ze straszną pokusą bluźnierstwa. Po radę miał zwrócić się aż do samego papieża, który wyjaśnił mu, że to działanie szatańskie, z którym należy walczyć. Chwały ołtarzy Hugo doczekał się już w dwa lata po śmierci, został kanonizowany przez papieża Innocentego II w roku 1134. Jego relikwie złożono w bogatym relikwiarzu w ołtarzu głównym katedry w Grenoble. Zniszczyli je jednak kalwini-hugonoci w roku 1562. W ikonografii św. Hugo przedstawiany jest w stroju biskupim lub w zakonnym habicie. Atrybutem Świętego jest Dzieciątko Jezus w kielichu, łabędź - symbol doskonałości, mądrości, umiejętności odróżniania spraw istotnych od nieistotnych, jaka go cechowała.