6 stycznia - Objawienie Pańskie - Święto Trzech Króli
ks. Rafał Ziemann
Święto Trzech Króli – tak zwykle mówimy o uroczystości obchodzonej 6 stycznia. Ewangelia nie mówi jednak ani królach, ani o ich liczbie. Mateusz pisze o mędrcach (dosł. magach) ze Wschodu. Nie wiemy, ilu ich było. Niektóre malowidła przedstawiały dwóch, czterech, sześciu czy nawet dwunastu mędrców. Ostatecznie ze względu na ilość darów (złoto, kadzidło i mirra) przyjęła się liczba trzy. Znacznie później zachodnia tradycja nadała im imiona Kacper, Melchior i Baltazar.
Pierwotna i właściwa nazwa tego święta to jednak Objawienie Pańskie, po grecku Epifania (co oznacza przyjście, ukazanie się, objawienie). Święto to wywodzi się z Egiptu i jest starsze niż Boże Narodzenie. Jego pierwsze ślady spotykamy już w III wieku.
Początkowo treść tego święta była znacznie bogatsza niż dzisiaj. Składały się na nią: narodzenie Jezusa w Betlejem, pokłon mędrców, chrzest w Jordanie oraz cud w Kanie Galilejskiej. Odkąd pojawiła się uroczystość Bożego Narodzenia (25 grudnia), akcent przesunął się: na Wschodzie na chrzest Jezusa w Jordanie, na Zachodzie na pokłon trzech mędrców.
Dary, które otrzymuje Jezus, są darami symbolicznymi. One podkreślają wielkość Jego osoby i Jego władzę. Trzy symboliczne dary – złoto dla króla, kadzidło dla Boga oraz mirra – znak cierpienia. Te dary dla Chrystusa, Boga-Człowieka, mogą być jednocześnie darem i zadaniem dla nas, ludzi i uczniów Jezusa. Każdy z tych darów może odnosić się do wezwań, które Bóg stawia przed nami.
Złoto było i jest również dzisiaj symbolem bogactwa. Złoto było związane także ze sferą sacrum, w starożytności wierzono, że ciała nieśmiertelnych bogów były z tego szlachetnego kruszcu. Jest ono również symbolem władzy.
Złoto ofiarowane nowonarodzonemu Jezusowi może stać się symbolem godności i wielkości człowieka. Bóg pragnie, aby każdy z nas odkrył, jak bardzo jesteśmy cenni w Jego oczach, jak wielka jest nasza wartość. Jak bardzo jesteśmy jedyni i niepowtarzalni. To nakazuje szacunek wobec każdego człowieka. Bóg uczynił nas na swoje podobieństwo, nosimy Jego obraz w sobie i jesteśmy powołani, aby żyć i królować z Nim. Z tego powodu nasze postępowanie i sposób życia powinny być adekwatne do naszej wielkości.
Kadzidło było używane na Bliskim Wschodzie jako perfumy w życiu codziennym bogatych ludzi. Było także używane podczas liturgii świątynnej. Jest zapachem miłym Panu, towarzyszy naszym modlitwom i ofiarom. Jest więc nierozerwalnie związane z liturgiczną modlitwą.
Kadzidło może być symbolem naszej modlitwy za nas samych i cały świat. Modlitwa jest oczywistą konsekwencją naszej wiary, jest uwielbieniem Tego, który jest naszym Stwórcą i Opiekunem. Można śmiało powiedzieć, że modlitwa jest termometrem naszej wiary. Piękna i głębi modlitwy nie mierzymy czasem czy ilością wypowiedzianych słów, tylko intensywnością miłości, którą żywimy do Boga. Dlatego nasze modlitwy stają się czymś niezwykle istotnym. Przeżywanie Mszy Świętej, przyjmowane sakramenty, prywatne modlitwy – stają się naszym wyznaniem wiary i praktycznym sposobem na okazanie miłości wobec Boga. Modlitwa jest czasem i przestrzenią działania Boga.
Warto przypomnieć, czym jest mirra. Mirra to bardzo aromatyczna żywica pochodząca z drzew rosnących w Arabii i Afryce. W czasach Jezusa była używana w kosmetyce, a także do produkcji świętego oleju, którego używano do namaszczania. Zaś mirra zmieszana z winem służyła jako środek uśmierzający ból, używano jej również do namaszczania ciał zmarłych.
Mirra, którą otrzymuje Jezus, to też znak naszej gotowości do przyjęcia cierpienia i wyrzeczeń.
Niezależnie od złożonej historii tego święta, główna jej myśl pozostaje niezmienna. Istotą jest prawda, że Zbawiciel przyszedł nie tylko do Narodu Wybranego, ale do wszystkich ludzi. Mędrcy reprezentują cały pogański świat.
Bóg jest dla wszystkich bez wyjątku. Ta prawda daje nadzieję tym, którzy Boga wciąż szukają, świadomie lub nie. Dla tych, którzy Boga znaleźli, to przestroga, by nie chcieli zatrzymać Go tylko dla siebie, ale by odkryli w sobie powołanie misyjne, wszak dzisiejsza uroczystość ma misyjny charakter.
